Đương quy là cái tên khá quen thuộc đối với nhiều người, thường được dùng trong các bài thuốc chữa bệnh và là nguyên liệu quan trọng cho các món ăn bồi bổ sức khỏe. Đây là một trong những loại thảo dược quý hiếm nhất trong Đông y và cũng là loại thảo dược được nhiều người săn lùng nhất hiện nay.

Đương quy là gì?

Đương quy hay còn có tên gọi khác là tần quy, vân quy hay sâm đương quy, có tên khoa học là Angelica sinensis, thuộc họ Hoa tán Apraceae. Sâm đương quy là thảo được được dùng trong nhiều đơn thuốc bổ để điều trị bệnh và đứng đầu trong các vị thuốc chữa bệnh ở chị em phụ nữ. Đó cũng là lý do mà nhiều người ưu ái gọi nó là “Nhân sâm dành cho phụ nữ”, rất được tin dùng hiện nay.

Đặc điểm của đương quy

Đương quy có mùi thơm đặc biệt, là cây thảo sống lâu năm, có chiều cao trung bình từ 40cm – 1m. Thân đương quy hình trụ, màu tím, có rãnh dọc. Lá đương quy mọc so le, có dạng lá kép xẻ 3 lần lông chim, cuống lá dài, có bẹ ôm lấy thân, mép lá chia thùy và răng cưa không đều

Hoa đương quy mọc hợp thành cụm hoa hình tán kép, màu trắng xanh, mỗi cụm sẽ có tầm 10-30 hoa và thường nở vào tháng 7, 8. Còn quả đương quy thì có rìa màu tím nhạt, quả nhỏ, kết trái sau mùa hoa.

Nguồn gốc của đương quy

Đương quy là vị thuốc quý có nguồn gốc từ Trung Quốc, chúng thường phát triển ở những vùng núi cao có độ cao từ 2000-3000m với khí hậu ẩm mát. Bên cạnh đó, Triều Tiên cũng là quốc gia có điều kiện khí hậu thích hợp với loại thảo dược này nên cũng được phát triển khá nhiều.

Ở Việt Nam, củ đương quy được du nhập từ nước ngoài về trồng từ những năm 1960 nhưng sinh trưởng không được mạnh cho lắm. Lúc mới du nhập về, chỉ có Sapa là có điều kiện tốt để loại cây này phát triển và một số ít ở các vùng xung quanh Hà Nội.

Ngày nay, nhờ kỹ thuật trồng trọt tiến tiến, vị thuốc này đã được trồng ở nhiều tỉnh vùng núi Tây Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Hòa Bình và một số tỉnh ở Tây Nguyên như Lâm Đồng, Đăk Lăk.

Cách trồng đương quy

Người ta chủ yếu trồng cây đương quy bằng cách gieo hạt, hạt đương quy phải để giống ở các vùng núi cao, có khí hậu mát lạnh thì khi gieo mới thu được loại dược liệu tốt. Trước khi gieo phải xử lý hạt, ngâm hạt giống trong nước ấm 40 độ C trong 2 giờ rồi vớt hạt trộn với cát khô.

Tiếp đến, đổ vào một tấm vải, đặt trong cái rổ rồi dùng tấm vải khác đậy lên, tưới đẫm nước mỗi ngày, treo rổ lên cho nó thoát nước. Sau 10 ngày, lấy ra trộn với tro khô là có thể đem đi gieo.

Bộ phận dùng và thu hái đương quy

Bộ phận dùng: Bộ phận dùng làm thuốc của đương quy là phần củ và rễ cây.

Thu hái: Người ta thường thu hái đương quy vào mùa thu của năm thứ 4 sau khi gieo hạt, tức vào khoảng tháng 9, 10. Lúc này, họ sẽ đào phần củ và rễ của đương quy về để sơ chế làm thuốc. Cây có tuổi thọ càng lâu thì dược tính càng tốt đối với việc chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe.

Cách sơ chế đương quy thành thuốc

• Sau khi thu hái củ đương quy về, đem rửa sạch loại bỏ bụi bẩn, đất cát
• Cắt bỏ phần rễ con xung quanh
• Đêm phơi trong bóng râm hoặc sấy lửa nhẹ cho khô rồi cho vào túi nilong cột kín miệng, bảo quản nơi khô ráo, độ ẩm không quá 15%.

• Tính vị của đương quy

  Theo y học cổ truyền, đương quy là vị thuốc có tính ấm, vị ngọt, hơi cay có tác dụng bổ huyết hoạt huyết, nhuận táo hoạt trường, điều huyết thông kinh. Đương quy chủ trị các bệnh thai tiền sản hậu, đau tê chân tay, tổn thương do té ngã, tâm can huyết hư và trị nhọt lở loét, khái suyễn.

  Thành phần hóa học của đương quy

  Đương quy có hàm lượng tinh dầu chiếm đến 0,26%, trong đó có 40% là các acid tự do. Đây cũng là thành phần hóa học chính quyết định nên tác dụng chữa bệnh của đương quy.

  Bên cạnh tinh dầu, củ đương quy còn có các hợp chất khác như courmarin, polyacetylen, polysachrid, sacharid, brefeldin, acid amin, sterol…

• Ngoài ra, đương quy còn có chứa nhiều loại vitamin và một số nguyên tố vi lượng khác tốt cho sức khỏe chẳng hạn như vitamin B12, A, B, E, đồng, canxi, kẽm, nhôm, magie, crom, …

•  

  Đương quy trị bệnh gì?

  Trong đương quy có chứa nhiều tinh dầu, vị cay, ngọt và ấm. Đem lại nhiều công dụng chữa bệnh như sau:

  • Tác dụng của sâm đương quy cực kỳ tốt cho phụ nữ.
  • Chữa bệnh thiếu máu, giúp bổ huyết.
  • Uống nước đương quy trị được đau bụng sau sinh đẻ.
  • Tác dụng của sâm đương quy giúp tăng tế bào máu, trị người mất sức, mệt mỏi.
  • Trị bế kinh, đau bụng kinh. Máu kinh ứ đọng không chảy ra được làm cơ thể phát sốt, mệt mỏi xanh xao
  • Trị bệnh ra mồ hôi trộm.
  • Tác dụng sâm đương quy trị bệnh đau cột sống.
  • Đương quy trị bệnh viêm tiền liệt tuyến.

  • Đương quy có tác dụng gì? Công dụng của đương quy

    Đương quy là vị thuốc quý hàng đầu trong Đông y rất được nhiều người tìm mua và tin dùng. Không chỉ có tác dụng điều trị được nhiều loại bệnh nguy hiểm qua các bài thuốc, đương quy còn có thể được kết hợp trong các món ăn bổ dưỡng giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường các chức năng miễn dịch và bảo vệ sức khỏe toàn diện. Dưới đây là 10 công dụng chữa bệnh nổi bật nhất của đương quy và các bài thuốc kèm theo mà bạn nên biết.

    Đương quy có tác dụng chữa suy nhược cơ thể, thiếu máu

    Chuẩn bị: 16g đương quy, 12g thục địa, 8g bạch thược, 6g xuyên khung

    Cách dùng: Cho tất cả các vị thuốc này vào ấm sắc chung với 800ml nước đến khi còn 300ml thì ngưng, chia làm 3 lần uống trong ngày.

    Đương quy có tác dụng chữa rong kinh hay sảy thai ra máu

    Chuẩn bị: đương quy, sinh địa mỗi vị 12g; 16g bạch thược; xuyên khung, a giao, cam thảo, ngải diệp mỗi vị 8g

    Cách dùng: Các vị thuốc trên đem cho hết vào ấm. Đổ thêm 1 lít nước vào sắc trên lửa nhỏ. Khi lượng nước rút xuống còn phân nửa là được. Chia làm nhiều lần uống trong ngày, mỗi ngày chỉ sắc uống đúng 1 thang thuốc.

  •  

    Đương quy có tác dụng chữa táo bón, huyết nhiệt

    Chuẩn bị: đương quy, thục địa, đại hoàng, cam thảo, đào nhân mỗi vị 4g; sinh địa, thăng ma mỗi vị 3g và 1g hồng hoa.

    Cách dùng: Các vị thuốc này cho hết vào ấm. Cho thêm 600ml nước vào sắc trên lửa nhỏ đến khi còn phân nửa thì tắt bếp. Chia lượng nước thuốc thu được làm 3 lần uống trong ngày, mỗi ngày chỉ dùng 1 thang và uống khi thuốc còn ấm.

    Đương quy có tác dụng chữa nhức đầu, đau mình, mặt đỏ

    Chuẩn bị: đương quy, nhục quế mỗi vị 12g; 20g thục địa; chích thảo, can khương mỗi vị 8g.

    Cách dùng: Vị thuốc trên đem cho tất cả vào ấm rồi đổ 800ml nước vào sắc trên lửa nhỏ. Tắt bếp khi lượng nước chỉ còn phân nửa, chia thuốc làm 2 lần uống và dùng 1 thang/ngày.

  •  

    Tác dụng của đương quy chữa cảm mạo, phát sốt ở trẻ em

    Chuẩn bị: đương quy, sa sâm mỗi vị 4g; 8g sinh địa; 3g bạch thược; xuyên khung, tiêu khương mỗi vị 2g; 10 sợi cỏ bắc.

    Cách dùng: Các vị thuốc nêu trên cho vào ấm sắc với khoảng 1 lít nước trên lửa nhỏ. Tắt bếp khi lượng nước thuốc còn khoảng 300ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày trước mỗi bữa ăn, dùng 1 thang/ngày.

    Tác dụng của đương quy giúp bổ máu

    Chuẩn bị: 8g đương quy, quế chi, sinh khương, đại táo mỗi vị 6g; 10g bạch thược; 50g đường phèn.

    Cách dùng: Các vị thuốc đem cho vào ấm và tiến hành sắc cùng 800ml nước trên lửa nhỏ đến khi còn 300ml. Thêm đường phèn vào và chia làm 3 lần uống trong ngày, mỗi ngày dùng 1 thang với liều lượng như trên.

  •  

    Tác dụng của đương quy chữa cao huyết áp

    Chuẩn bị: đương quy, sinh địa, đẳng sâm nam mỗi vị 10g; trắc bách, táo chua, phục linh, vỏ trai mỗi vị 16g; 6g vân mộc hương và 3g hoàng liên.

    Cách dùng: Đem tất cả vị thuốc cho hết vào ấm rồi sắc trên lửa nhỏ với 1 lít nước. Lượng nước rút còn 300ml là được. Sắc xong, chia thuốc làm 3 lần uống trong 3 ngày. Trước khi uống, phải hâm lại cho ấm nóng rồi mới uống.

    Tác dụng của đương quy chữa lao phổi

    Chuẩn bị: đương quy, sinh địa, nhân sâm, phục linh, bạ mơ, bạch thược, quả táo chua, cam thảo, dầu hạt mơ mỗi vị 1g và 5g ngũ vị tử.

    Cách dùng: Các vị thuốc cho vào ấm sắc trên lửa nhỏ với 600ml nước cho đến khi còn 200ml thì ngưng. Chia thuốc làm 2 lần uống trong ngày và sử dụng với liều lượng 1thang/ngày.

  •  

    Công dụng của đương quy hỗ trợ điều trị bệnh ung thư

    Chuẩn bị: đương quy, bạch thược, gừng mỗi vị 10g; vân mộc hương, đinh hương mỗi vị 4g; 16g phụ tử chế.

    Cách dùng: Lấy phụ tử chế đem đun sôi riêng với nước trong 2 giờ rồi cho thêm nước sôi để được khoảng 600ml nước trong nồi. Sau đó, thêm các vị thuốc còn lại vào đun sôi trên lửa nhỏ trong 30 phút nữa. Tiến hành lọc qua rây để bỏ bã, lấy nước uống, chia uống 3 lần/ ngày, mỗi lần chỉ uống 100ml. Cần lưu ý, trước và sau khi uống thuốc 3 giờ không ăn những loại thức ăn chua và lạnh hoặc trứng gà.

    Công dụng của đương quy chữa suy nhược tâm thần

    Chuẩn bị: đương qui, nhân sâm, bạch truật, phục linh, cam thảo, viễn chí, xà sang, phụ tử chế mỗi vị 6g; toan táo nhân, khởi tử, bạch chỉ mỗi vị 9g.

    Cách dùng: Các vị thuốc đem cho hết vào ấm rồi cho 800ml vào sắc chung trên lửa nhỏ. Đun đến khi lượng thuốc chỉ còn khoảng 300ml thì tắt bếp. Sau đó, chia làm 3 lần uống trong ngày và mỗi ngày chỉ được sắc 1 thang uống.

    Cách sử dụng đương quy

    Không chỉ kết hợp với các vị thuốc khác để tạo nên những bài thuốc chữa bệnh thần kỳ, đương quy còn có rất nhiều cách sử dụng hiệu quả mà không phải ai cũng biết.

    Uống nước đương quy đúng cách không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn phòng ngừa được bệnh tật tấn công. Sau đây là một số cách dùng đương quy đơn giản rất được dân gian tin dùng và ưa chuộng, mời các bạn tham khảo:

    Cách dùng đương quy ngâm rượu

    Chuẩn bị: 1kg đương quy khô, 10 lít rượu 40 độ, 1 bình thủy tinh lớn dùng ngâm rượu.

    Cách ngâm rượu sâm đương quy: rửa sạch đương quy với nước rồi để ráo. Sau đó cho đương quy vào bình rồi đổ hết lượng rượu đã chuẩn bị trên vào, đậy kín nắp bình, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

  • Đợi sau 3 tháng là có thể mang ra để thưởng thức, rượu ngâm càng lâu thì dược tính sẽ càng cao, càng tốt cho sức khỏe. Lưu ý khi dùng chỉ nên dùng khoảng 25ml/ lần, mỗi ngày uống 2 lần. Uống rượu đương quy mỗi ngày có tác dụng bổ huyết, làm đẹp da, kích thích ăn ngon, tiêu hóa tốt.

    Cách dùng đương quy ngâm mật ong

    Chuẩn bị: 1kg đương quy, 1,5 lít mật ong rừng nguyên chất, 1 hũ thủy tinh

    Cách ngâm: rửa sạch đương quy dưới vòi nước mạnh để loại bỏ bụi bẩn, để ráo nước. Sau đó cho đương quy vào hũ thủy tinh rồi đổ từ từ mật ong vào. Tiếp đến, khuấy đương quy lên để mật ong ngấm vào dược liệu rồi đậy kín nắp hũ lại.

    Sau 1 tuần là có thể mang ra dùng. Khi dùng, lấy 1 lượng nhỏ mật ong và đương quy ra pha với nước ấm rồi dùng.

  •  

    Đương quy nấu món gì ngon?

    Bạn đã bao giờ dùng đương qui làm nguyên liệu cho món ăn của mình chưa? Nếu chưa thì hãy dùng thử ngay nhé. Kết hợp đương quy trong nấu ăn là một trong những cách bồi bổ sức khỏe vô cùng hiệu quả rất được nhiều người ưa chuộng.

    Thông thường, người ta sẽ dùng đương quy để chế biến nhiều món ăn bổ dưỡng như canh tim heo hầm đương quy, đuôi heo hầm đương quy, cá chép hầm đương quy, đặc biệt là món gà ác hấp cách thủy đương quy vô cùng thơm ngon và nhiều món ăn tuyệt vời khác nữa.

  •  

    Đối tượng nên sử dụng đương quy

    • Người bị huyết áp thấp
    • Phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh
    • Người bị lao phổi
    • Người bị thiếu máu, da xanh, tái
    • Người bị cao huyết áp
    • Đối tượng khí và huyết đều kém, người mệt mỏi
    • Trẻ em bị cảm mạo phát sốt
    • Người gầy yếu, kém ăn, kém ngủ
    • Người bị táo bón
    • Người bị tiêu hóa kém do tỳ hư
    • Phụ nữ sau khi sinh
    • Người phong tê thấp, đau nhức xương khớp
    • Ngoài ra, đương qui là một loại thảo dược giúp bồi bổ sức khỏe rất tốt cho nên người bình thường cũng có thể dùng đương quy mỗi ngày bằng cách kết hợp vào trong các món ăn để ngăn ngừa bệnh tật và tăng cường sức khỏe.

    • Lưu ý khi sử dụng đương quy

      • Hạn chế dùng đương quy cho phụ nữ đang mang thai
      • Dùng đương quy đúng, đủ liều lượng, không lạm dụng thuốc, mỗi ngày chỉ nên dùng từ 10-15g
      • Tránh dùng đương quy với thuốc chống đông máu
      • Không dùng đương quy cho các trường hợp tiêu chảy, bệnh nhân tiểu đường, người bị rối loạn máu hay viêm loét đường tiêu hóa.