Hiện nay, loại hình kinh tế trang trại ngày càng phổ biến và được mở rộng. Để thành lập một trang trại, ngoài các bước cơ bản cần thiết như: tìm hiểu nhu cầu của thị trường, huy động nguồn vốn, xác định mô hình kinh doanh (nuôi con gì, trồng cây gì, chi phí đầu vào, chi phí quản lý nuôi dưỡng, chăm sóc, giá bán đầu ra…) thì tìm được một mảnh đất phù hợp cũng rất quan trọng. Từ đó, xuất hiện nhu cầu của người dân về đất đai cụ thể là đất dự án làm trang trại. 

II. Điều kiện, thủ tục, hồ sơ xin cấp đất dự án làm trang trại

1. Khái niệm đất trang trại

Đất trang trại là đất nhà vườn là đất có diện tích lớn và nối liền nhiều khu đất tạo thành diện tích tương đối rộng lớn tùy theo mô hình quy mô kinh doanh mà có thể có tổng diện tích khác nhau, phục vụ cho mục đích sản xuất nông nghiệp như: sản xuất lương thực, thực phẩm, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản…

Thực chất đất trang trại hay đất sử dụng cho kinh tế trang trại là một loại đất trong nhóm đất nông nghiệp được quy định tại Điều 10 Luật Đất Đai 2013 như: Đất trồng cây hàng năm gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hàng năm khác; Đất trồng cây lâu năm; Đất nuôi trồng thủy sản; Đất làm muối; Đất nông nghiệp khác sử dụng để xây dựng nhà kính và các loại nhà khác phục vụ mục đích trồng trọt, kể cả các hình thức trồng trọt không trực tiếp trên đất; xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm và các loại động vật khác được pháp luật cho phép; đất trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm; đất ươm tạo cây giống, con giống và đất trồng hoa, cây cảnh;

2. Điều kiện xin cấp đất dự án làm trang trại

Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 56 Luật Đất Đai 2013  thì trường hợp được nhà nước cho thuê đất, giao đất đó là: “Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;”

Như vậy, trong trường hợp này hộ gia đình, cá nhân sẽ được thuê đất hoặc giao đất để thực hiện dự án trang trại của mình. Tuy nhiên, đối với trường hợp thuê đất, xin giao đất làm trang trại thì phải thỏa mãn các điều kiện pháp lý nhất định. Theo Điều 5  Thông tư số 27/2011/TT-BTNMT. về tiêu chí và thủ tục cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại thì:

“Cá nhân, hộ gia đình sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản đạt tiêu chuẩn kinh tế trang trại phải thỏa mãn điều kiện sau:

1. Đối với cơ sở trồng trọt, nuôi trồng thuỷ sản, sản xuất tổng hợp phải đạt:

a) Có diện tích trên mức hạn điền, tối thiểu:

– 3,1 ha đối với vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng Sông Cửu Long;

– 2,1 ha đối với các tỉnh còn lại.

b) Giá trị sản lượng hàng hóa đạt 700 triệu đồng/năm.

2. Đối với cơ sở chăn nuôi phải đạt giá trị sản lượng hàng hóa từ 1.000 triệu đồng/năm trở lên;

3. Đối với cơ sở sản xuất lâm nghiệp phải có diện tích tối thiểu 31 ha và giá trị sản lượng hàng hóa bình quân đạt 500 triệu đồng/năm trở lên.”

  Đối với trang trại là cơ sở trồng trọt, nuôi trồng thuỷ sản, sản xuất tổng hợp, sản xuất lâm nghiệp thì cá nhân, hộ gia đình phải đạt được tiêu chí có diện tích đất đưa vào khai thác vượt hạn mức giao đất nông nghiệp đối với từng khu vực và loại hình trang trại. Diện tích đất để nuôi trồng thuỷ sản, cở sở chồng chọt, sản xuất tổng hợp tối thiểu là 3,1 ha đối với vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng Sông Cửu Long; 2,1 ha đối với các tỉnh còn lại và sản lượng hàng hoá phải đạt tối thiểu 700 triệu đồng/năm thì lúc đó mới đạt tiêu chuẩn kinh tế trang trại. Đối với cơ sở chăn nuôi phải đạt giá trị sản lượng hàng hóa từ 1.000 triệu đồng/năm trở lên. Còn đối với cơ sở sản xuất lâm nghiệp phải có diện tích tối thiểu 31 ha và giá trị sản lượng hàng hóa bình quân đạt 500 triệu đồng/năm trở lên.